Track Order Status

ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੋਵੇਗਾ “ਡੋਪਾਮਾਈਂਨ”, 

ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਰਸਾਇਣ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । 

ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕੀਤਾ, ਤੁਹਾਡੀ ਫੋਟੋ ਕਿਸੇ ਨੇ ਲਾਇਕ ਕੀਤੀ , ਚੰਗਾ ਕਮੈਂਟ ਕੀਤਾ, ਰੀਲਸ ਦੇਖੀਆਂ  , ਪਸੰਦੀਦਾ ਵੈਬ ਸੀਰੀਜ਼, ਪੋਰਨ , ਸਕਰੋਲ਼ ਕਰਨਾ………… ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਡੋਪਾਮਾਈਂਨ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਤੁਹਾਨੂੰ ਫ਼ੀਲ ਗੁਡ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । 

ਅਸੀਂ ਲੱਗਭਗ ਸਾਰੇ ਡਿਸਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਤਾਂ ਹਾਂ, ਇਸਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਰਾਇ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦਾ  ਅੱਟੇਂਸ਼ਨ ਸਪੈਨ ਢਾਈ ਮਿੰਟ ਤੋਂ 47 ਸੇਕਿੰਡ ਤੇ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ “pseudo-productivity” ਦੀ ਲੂਪ ਵਿੱਚ ਫ਼ਸ ਰਹੇ ਆ । 

ਮਤਲਬ ਬਿਨਾਂ ਕੰਮ ਦੇ ਕੰਮ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਆ ਜਿਸਦਾ ਅੰਤ ਕੁਝ ਵੀ ਨਿਕਲਦਾ । 

ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵਾਲੇ ਲੂਪ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਪਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਇਹੋ ਜੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀਆਂ ਨੇ ।

ਐਸੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਹੈ Thibaut Meurisse ਦੀ Dopamine Detox

ਲੇਖਕ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਅਸੀਂ ਤੁਰੰਤ  ਮਿਲਨ ਵਾਲੇ ਸੁੱਖਾਂ / ਖੁਸ਼ੀਆਂ ( Instant gratification) ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੋਕਸ ਕਰਦੇ ਆ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਡੋਪਾਮਾਈਨ ਰਲੀਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

 ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਪਸ, ਰੀਲਸ , ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਯੂਟਯੂਬ , ਨੈਟਫਲਿਕਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ “ਓਵਰ ਸਟੀਮੁਲੇਸ਼ਨ”  ਭਰ ਦਿੱਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਜਿੰਨਾਂ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਅਰਾਮ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਚ ਸਵਾਦ ਦਿੰਦੇ ਰਹੋਗੇ ਓਨਾ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਕਿਸੇ ਔਖੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ । ਤੁਸੀਂ ਕਿਤਾਬ ਲਗਾਤਾਰ ਕਿਤਾਬ ਨੀ ਪੜ੍ਹ ਨੀ ਸਕਦੇ ।  ਫੋਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਖਾਲੀ ਬੈਠਣਾ ਸਜ਼ਾ ਵਰਗ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਛੱਡ ਅਸੀਂ ਵਰਚੂਅਲ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਆ । 

ਲੇਖਕ ਇਸਨੂੰ “ਮਾਇੰਡ ਹਾਈਜੈਕਿੰਗ” ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ । 

ਅੱਜ “ਡਿਜਿਟਲ ਸਟੀਮੂਲੇਸ਼ਨ” ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਰੀਲਾਂ, ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ, ਕਲਿਕਬੈਟ, ਸ਼ਾਰਟਸ, ਖਬਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਡੋਪਾਮਾਇਨ ਦੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਡੋਜ਼ ਤੇ ਜਿਉਣ ਲਗਦੇ ਆ ।

ਇਸਦੇ ਹੱਲ ਲੇਖਕ ਇਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ “ਤੁਰੰਤ ਖੁਸ਼ੀ” ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਰੀਲਾਂ, ਗੇਮਿੰਗ, ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਵੈਬ ਸੀਰੀਜ਼ binge watch, ਵਾਰ ਵਾਰ ਫ਼ੋਨ ਚੈੱਕ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੋਕ ਦਿਉ । ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬੇਮਕਸਦ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਆ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ “death of depth” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਇੱਕ ਲੂਪ ਹੈ  >  Desire > Action > Dopamine > Relief 

ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਚੱਕਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਫਸਦੇ ਜਾਂਦੇ ਓ । 

ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਫੋਨ ਚੱਕੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕੀ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਹੈ ਜਾਂ ਮੇਰਾ ਦਿਮਾਗ਼ / ਡੋਪਾਮਾਇਨ ਇਹ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਥੋੜਾ ਆਪਣੀ ਬੋਰਿਅਤ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਾਉਣਾ ਸਿੱਖੋ । 

ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਪੜਨ, ਲਿਖਣ, ਸੋਚਣ ਤੇ ਦਿਨ ਬਤੀਤ ਕਰੋ ।  

ਅਸਲ ਚ ਅਸੀਂ ਬੋਰੀਅਤ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਆ ।  ਆਰਾਮ ਹਰਾਮ ਹੈ, ਵਰਕ ਹਾਰਡ ਵਰਗੇ ਸਲੋਗਨ ਨੇ ਸਾਡੇ ਚੁੱਪ, ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਖਾਲੀ ਬੈਠਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਖੋ ਲਿਆ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਡਾਇਲਾਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਬੋਰੀਅਤ ਤੁਹਾਡੀ “ਕਲੈਰਿਟੀ ਤੇ ਕ੍ਰਿਏਟੀਵੀਟੀ”  ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਅੱਜ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ  ਨੂੰ 10 ਮਿੰਟ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਸਕ੍ਰੀਨ , ਨੈੱਟ , ਸਟੀਮੂਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਛੱਡੋ । ਬਿਨਾਂ ਫੋਨ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਦੇ ਬੋਰੀਅਤ ਵਾਲੀ ਵਾਕ ਲਓ।

ਰੀਲਾਂ ਕਰਕੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ( 10 ਸਕਿੰਟ ਹਾਸੇ ਦੀ ਰੀਲ ,ਕੁਝ ਸਕਿੰਟ ਦੁੱਖ ਵਾਲੀ , ਕੁਝ ਸਕਿੰਟ ਇੰਫਰੋਮੇਸ਼ਨ, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮਝਣਾ, ਕਟੜਤਾ, ਗੁੱਸਾ ਤੇ ਫਰੱਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ।  ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ “ਪਛਾਣ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤ” ਫ਼ਸ ਜਾਂਦੇ ਆ । ਸੋ ਇਹਨਾਂ ਹੀ ਅਲਾਮਤਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦਾ ਲੇਖਕ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੁਝ ਹੱਲ ਸਝਾਉਂਦਾ ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਉੱਪਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ।  

ਅੰਤ ਓਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਿਕਸ਼ੂ ਵਾਂਗੂ ਸਿਰਫ਼ ਧਿਆਨ, Observation ਤੇ ਬੋਰ ਹੋਕੇ ਦੇਖੋ, ਡੋਪਾਮਾਈਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਰਸਾਇਣ ਹੈ ਇਸਨੂੰ  “ਓਵਰ ਸਟੀਮੂਲੇਸ਼ਨ” ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰੋ, ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ । 

ਬੇਹੱਦ ਚੋਟੀ, 65 ਕੂ ਪੇਜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਬੇਸ਼ੱਕ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਬਹੁਤ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਾਲੀ ਟੋਨ ਚ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੜਨ ਲਾਇਕ ਹੈ ।