Track Order Status

ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਅੰਗਕਾਰ ਨੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਲੇਖ ਬੜੇ ਸੂਖਮ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਉਦਾਸ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਵਿੰਦਰ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਵਰਤਾਰਾ ਬਣ ਚੱਲਿਆ ਹੈ।

ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ ..

ਜਦੋਂ ਮੈ  ਛੇਵੀਂ ਜਾਂ ਸੱਤਵੀਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਇੱਕ ਲੀਡਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਆਏ । ਪੱਕਾ ਤਾਂ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਸੀ , ਪਰ ਸੀ ਕੋਈ  ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਹੀ । ਬਿਨਾਂ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਲੀਡਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਉਦੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ । ਖੈਰ , ਉਦੋਂ ਨਾ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ । ਸਾਡੇ ਵਰਗਿਆਂ ਲਈ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਈ ਕਾਰ ਵੇਖਣਾ ਹੀ ਵੱਡਾ ਸ਼ੁਗਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਕਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਪੈਂਫਲਟ {ਸਾਇਦ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ} ਇਕੱਠੈ ਕਰਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੁੱਟ । ਜਿਹੜਾ ਵੱਧ ਪੈਂਫਲਟ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਲੈਂਦਾ , ਉਹ "ਜੈਕ ਸਪੈਰੋ" ਵਰਗੀ ਫੀਲਿੰਗ ਚੁੱਕ ਕੇ ਚੌੜਾ ਹੋ ਹੋ ਤੁਰਦਾ । ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਕੀ ਹੈ , ਨਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬੱਚੇ ਉਹ ਪੜਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵੱਡੇ । 

ਖੈਰ , ਲੀਡਰ ਸਾਹਬ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਫਤਿਹ ਬੁਲਾ ਕੇ ਗਰਜਵੀਂ ਆਵਾਜ ਵਿੱਚ ਬੋਲੇ ਕਿ "ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਜੀ , ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਖਜਾਨਾ ਖੋਲਿਆ , ਤਾਂ ਪੀਪਾ ਜਵਾਂ ਖਾਲੀ" ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਤਵਾ ਧਰ ਲਿਆ । ਪਰ "ਪੀਪਾ ਖਾਲੀ" ਤੇ ਸਭ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ । ਸਾਡੇ ਬਾਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਖਜਾਨੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਕਸ ਇੱਕ ਖਾਲੀ ਪੀਪੇ ਵਾਲਾ ਉੱਕਰ ਗਿਆ । 

ਉਦੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਕੋਲ ਐਨੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਭਰਿਆ ਪੀਪਾ ਹੀ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਕੁਬੇਰ  ਦਾ ਖਜਾਨਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ । ਉਂਝ ਵੀ ਉਦੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜਾਂ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਪੀਪਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਭਦੇ ਸਨ । ਸ਼ਾਇਦ ਤਾਂ ਹੀ ਲੀਡਰ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਖਜਾਨੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਪੀਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਬਹੁਤ ਸਾਲ ਮੈਨੂੰ ਘਰੇ ਪਿਆ ਖੰਡ ਵਾਲਾ ਪੀਪਾ ਵੀ ਖਜਾਨਾ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਰਿਹਾ । 

ਚਲੋ , ਆਪਾਂ ਜੰਪ ਮਾਰ ਕੇ ਹੁਣ ਜਵਾਨੀ ਵੇਲੇ ਸਮੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ । ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਕਾਰਾਂ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨੋਂ ਹਟ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਵੱਡੇ ਹਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਟਲਦੇ ਸਨ । ਕਈ ਵੱਡਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਸਗੋਂ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਟਾਇਮ ਜੌਬ ਹੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ ।  ਹੁਣ ਫੇਰ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਆਏ । ਨਵੇਂ ਲੀਡਰ ਸਾਹਬ ਪਿੰਡ ਆ ਕੇ ਬੋਲੇ " ਭਾਈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਖਜਾਨੇ ਵਾਲਾ ਕਮਰਾ ਖੋਹਲਿਆ ਤਾਂ ਅੰਦਰ ਜਾਲੇ ਲੱਗੇ ਪਏ" । ਜਨਤਾ ਨੇ ਫੇਰ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ । ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਖਜਾਨੇ ਬਾਰੇ ਮਾੜਾ ਮੋਟਾ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਸੀ । 

ਪਰ ਖਾਲੀ ਖਜਾਨੇ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੀ । ਇਹ "ਪੀਪੇ" ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ "ਜਾਲਿਆਂ ਵਾਲਾ ਕਮਰਾ" ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਹੈ ਖਾਲਮ ਖਾਲੀ ਹੀ ਸੀ । ਫਿਰ ਧਿਆਨ ਗਿਆ ਕਿ ਤਰੱਕੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹੋਈ ਹੈ ਤਾਂ ਖਜਾਨੇ ਦੀ ਵੀ ਹੋਣੀ ਸੀ । ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਰਾ ਧਿਆਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਗਲਰ ਲੋਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਸੂਟਕੇਸ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਮਸਾਂ ਪੰਜ - ਦਸ ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ  । ਪਰ ਹੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ   ਹੈ । ਕੁਝ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਬਰੈਂਡਿੰਗ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਇਹ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਪਰ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਉਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਲਈ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਦੋ ਨੰਬਰ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲੈਣ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ । ਉਵੇਂ , ਜਿਵੇਂ ਮਾਰੂਤੀ ਵੈਨ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋ ਦੀ ਮਾਂ -ਭੈਣ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣੀ ਰਹੀ । ਜਦੋਂ ਹੀ ਮਾਰੂਤੀ ਵੈਨ ਪਰਦੇ 'ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਦਰਸ਼ਕ ਸਮਝ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਹੁਣ ਹੀਰੋ ਦੀ ਮਾਂ ਜਾਂ ਭੈਣ ਤਾਂ ਗਈ "ਕਾਲੀ ਪਹਾੜੀ ਕੇ ਪੀਛੇ" । ਖੈਰ , ਜਦੋਂ ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ ਛਾਲਾਂ ਮਾਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਖਜਾਨੇ ਦਾ ਪੀਪੇ ਤੋਂ ਕਮਰਾ ਬਣਨਾ ਤਾਂ ਹੱਕ ਹੈ ।

ਤੀਲੀ ਤੋਂ ਬਣ ਗਿਆ ਲੌਂਗ , ਲੌਂਗ ਤੋਂ ਕੋਕਾ ਬਣ ਗਿਆ ਨ੍ਹੀਂ

ਫੇਰ ਖਾਲੀ ਖਜਾਨੇ ਦਾ ਪਰੋ ਮੈਕਸ ਵਰਜ਼ਨ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ । ਲੋਕ ਲੀਡਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ "ਬਾਈ ਜੀ ਸਾਸਰੀ 'ਕਾਲ" । ਅੱਗੋਂ ਜਵਾਬ ਆਉਂਦਾ ਸੀ "ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ"। 

"ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ " ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਹਾਵਰਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਜਨੈਸਮੈਨ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਕੰਮ ਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ? ਜਵਾਬ ਮਿਲੇਗਾ "ਕੱਖ ਨਹੀਂ ਬਚਦਾ"।  ਕਿਸੇ ਖਾਂਦੇ ਪੀਂਦੇ ਜੱਟ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਲਓ , ਜਵਾਬ ਮਿਲੇਗਾ " ਕੱਖ ਨਹੀਂ ਬਚਦਾ" । ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜਮ , ਖਾਸ ਕਰ ਸਾਡੇ ਅਧਿਆਪਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਤਾਂ ਜਵਾਬ ਮਿਲੇਗਾ " ਮਰੇ ਪਏ ਹਾਂ" ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪਛਾਣ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜ ਪਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਸੀ । ਹੁਣ ਢਾਈ ਕੁ ਦਰਿਆ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ । ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲਾ ਵੀ ਵਾਜਾ ਵੱਜਿਆ ਪਿਆ ਹੈ । ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲਾ ਖਜਾਨਾ ਵੀ ਖਾਲੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੀ ਹੈ । ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਹਵਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਬਾਹਰ ਗਈ ਹੈ , ਉਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਬਜੁਰਗਾਂ ਦੀ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਨੌਜਵਾਨ ਵਸੋਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ । ਇਹ ਤਾਂ ਭਲਾ ਹੋਵੇ ਕਨੇਡਾ ਦਾ ਜੀਹਨੇ ਹੁਣ ਥੋੜੀ ਸਖਤੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਜਾਨੇ ਜਵਾਨੀ ਵੱਲੋਂ ਭਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਹਨ ।

ਇਹ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਰਾਜ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਾਂ ਜਿਸਦੇ ਲੋਕ ਅਮੀਰ ਹਨ ਪਰ ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ । ਹੋਰ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਤੇ ਸਾਡੀ ਪਹਿਚਾਣ ਖਾਲੀ ਖਜਾਨੇ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਲੀ ਬਣ ਜਾਣੀ ਹੈ ।

ਹੁਣ ਪਾਠਕ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ ? ਤਾਂ ਜਵਾਬ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ । ਪਰ ਸਾਡੀ ਪੀੜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਬੀਤੀ ਹੈ ਕਿ "ਖਜਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ" ।